Tuyệt vọng trong mối tình đơn phương, một số thanh niên người dân tộc thiểu số ở vùng cao phía Bắc đã tìm đến thầy cúng, thầy tạo để… làm bùa.
Bí mật bùa yêu… Trong chuyến đi công tác tại vùng cao thuộc huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang, thấy chúng tôi có ý định muốn vào bản, xâm nhập thực tế để viết bài, một cán bộ huyện cảnh báo cô phóng viên nữ trong đoàn: "Em phải cẩn thận khi tiếp xúc với người dân tộc nhé, thấy em xinh xắn, trai làng mê là bỏ bùa yêu liền đấy". Với bản tính tò mò, sáng sớm hôm sau chúng tôi quyết định vào bản một chuyến tìm hiểu thực hư chuyện "bùa yêu".
5h sáng, chúng tôi bị dựng dậy trong cơn ngái ngủ, mợ tôi đã sắp sẵn một giỏ đựng đầy thức ăn, đồ uống và dặn: "Nếu người dân tộc mang rượu mời, các cháu nhất định không được từ chối vì họ sẽ giận đấy. Lỡ bị say thì uống thứ này vào, đảm bảo chỉ 5 phút tỉnh ngay". Mợ tôi dặn thêm: "Đường núi hiểm trở khó đi lắm, có đoạn phải gửi xe cuốc bộ vài cây số. Vào trong đó, gặp trai bản họ cười đừng đáp lại, họ cho gì đừng ăn kẻo dính bùa yêu". Phải vượt qua đường đất rất nhiều khó khăn hiểm trở, tôi mới đến được thôn Nà Nưa, xã Đường Hồng, huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang.
Nhà thầy bí ẩn ở cuối bản
Với sự giúp đỡ của trưởng bản, tôi tìm đến nhà thầy Sình A Phúc có thâm niên mấy chục năm trong nghề bỏ "bùa yêu". Ở bản, dân làng gọi ông là thầy mo, thầy tạo, chuyên việc cúng bái, tế lễ và làm phép cho những nam, nữ thanh niên yêu đơn phương mà không được người kia đáp lại.
Ngôi nhà sàn đơn sơ của thầy Phúc nằm cuối bản, vợ thầy bảo "Nó đi cúng đuổi con ma cho một gia đình ở bản trên chưa về, mày phải chờ thôi". Mấy đứa trẻ đang cởi truồng lông nhông nô đùa ngay cạnh mấy chú trâu, thấy khách lạ đồng loạt đứng nép vào cột nhà nhìn chằm chằm. Giọng lơ lớ, chị vợ lại hỏi tôi: "Cái cán bộ đến có việc gì không?". Vợ thầy kể lể, trong bản, thầy rất được kính trọng, nếu nhà ai có việc cần cúng bái, trừ tà thầy sẽ giúp. Còn việc liên quan đến bùa yêu vợ thầy không rõ, chỉ biết đôi nam nữ nào đến gặp thầy xe duyên khi trở về cũng nên nghĩa vợ chồng và sống rất hạnh phúc.
Bản Nà Nưa chỉ có dân tộc Tày, Dao, H’mông nên vẫn còn không ít hủ tục, đến nhà nào chúng tôi cũng được họ nhiệt tình bê rượu ra mời. Một cụ già hơn 80 tuổi bảo: "Bản nào cũng có thầy mo, thầy tạo, các thầy giỏi lắm, con ma nào thầy cũng đuổi được tuốt. Thầy còn luyện được cả bùa yêu. Dưới xuôi còn đi cả ô tô lên xin đấy". Tôi được nghe rất nhiều câu chuyện liên quan đến bùa yêu. Đại loại như, khi một người đã bị bỏ bùa, thì dù trước đó dửng dưng với đối phương bao nhiêu cũng sẽ yêu lại, chết mê chết mệt và không dứt được ra. Tuy nhiên, nếu một ngày nào đó người bị bỏ bùa yêu phát hiện mình bị bỏ bùa thì lập tức bùa yêu hết tác dụng, tình cảm sẽ không còn…
Thứ thầy cúng dùng để phù phép cũng rất đa dạng, mỗi thầy một cách thức khác nhau, có thầy phù phép bằng quần áo của người bị bỏ bùa; có thầy chỉ cần một nhúm muối trắng; có thầy nhổ một ít nước bọt vào chén rượu, cốc nước của người cần bỏ bùa; có thầy lại phù phép bằng cách bắt người muốn bỏ bùa người khác dẫm lên các vết chân của người mình yêu… Sau khi xong việc, người nhờ thầy làm phép phải âm thầm ra về và không bao giờ được tiết lộ điều bí mật với bất cứ ai… Ở bản này, người ta cũng truyền tai nhau không ít câu chuyện "Cái A bị bỏ bùa theo thằng C mấy năm liền"; "Sau khi uống phải bùa yêu, một cô gái đẹp như hoa bỗng nhiên theo đuổi một thanh niên tàn tật ở tận dưới xuôi"…
Tin hay không thì tùy… Nhiều người dân hai xã Thành Long và Thái Sơn thuộc huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang vẫn còn nhớ mãi câu chuyện của một cặp vợ chồng trẻ. Họ từng có thời gian 10 năm yêu nhau mặn nồng mà chưa bao giờ xảy ra cãi vã. Ai quen biết cũng mừng cho tổ ấm nhỏ đầy ắp yêu thương của hai vợ chồng này, nhất là khi chị vợ sinh một cậu con trai kháu khỉnh. Bé trai vừa tròn một tuổi họ bàn nhau cho anh vào xã Thành Long cách nhà chục cây số mở trang trại bò giống và nhận đồi trồng cây.
Thời gian đầu anh thường xuyên về thăm vợ con. Sau đó, chị thấy có gì đổi khác, anh ít về nhà hơn và cũng là lúc chị nghe người ta xì xào, anh đang cặp kè với một cô gái trẻ người dân tộc Cao Lan. Chị tuyệt đối không tin. Thế nhưng vài tuần sau đó, anh chồng đã ở hẳn trong xã Thành Long không về. Khi người nhà tìm bắt về thì anh ta chửi bới, vác dao đuổi đánh. Có hôm gia đình khiêng anh về đến tận nhà, chị vợ khoá chặt các cánh cửa nhưng nửa đêm người chồng trèo qua mái nhà ra ngoài rồi chạy bộ hơn chục cây số đường rừng để đến với người bạn gái.
Người dân trong xã nói, chồng chị bị người con gái kia bỏ bùa nên mê mẩn không biết gì nữa. Chị đã tìm nhiều thầy mo về cũng lễ, giải bùa nhưng tất cả đều vô vọng. Sau có người mách, phải chính tay thầy bỏ bùa mới giải được. Chị đã năm lần bảy lượt vào nhà thầy cúng xin thầy giải hạn, sau cùng cũng được thầy chấp thuận. Sau một tuần làm lễ, chồng chị bỗng dưng tự về nhà và từ đó không vào trang trại nữa. Sau này hỏi lại, anh mới kể: Thực sự lúc đó không hề biết gì cả, cứ mơ mơ tỉnh tỉnh, có cái gì đó không giải thích được nhưng cứ đến tầm 4g chiều, dù đầu óc không muốn nhưng đôi chân cứ đi đến nhà cô gái người Cao Lan dù có lúc chợt tỉnh anh đã cố gắng để cưỡng lại…
Trưởng bản giải thích với tôi, dù bùa được giải thì cũng phải mất ít nhất vài tháng người bị bỏ bùa mới hoàn toàn trở lại trạng thái bình thường và mới biết tình cảm thật của mình dành cho ai.
Những câu chuyện ly kỳ, huyền bí về bùa yêu vẫn còn là một ẩn số, là những câu chuyện hấp dẫn với bất cứ ai một lần đến các bản xa ở vùng núi phía Bắc Việt Nam. Sự thật đến đâu thì chưa rõ nhưng thực tế có không ít chàng trai đã lặn lội hàng trăm cây số từ dưới xuôi lên đây để xin bùa yêu. Phải chăng, bởi tình yêu muôn đời vẫn là một ẩn số với những điều khó lý giải nhất, nên người ta đã gán cho nó những bí ẩn của một thứ bùa phép, của một quyền lực siêu nhiên? Chứ nếu như chỉ cần bùa phép mà có được tình yêu, thì bao đời nay làm gì còn những thiên tình sử, con người cũng làm gì còn một hạnh phúc lớn lao như thế nữa? Còn nếu như trong bùa chú, có ẩn giấu những bí mật của hóa chất, tác động của cây rừng của dược liệu… thì, như người viết bài này nghĩ, chỉ chiếm được thể xác của một người đâu phải là yêu!?
Tuấn Nga (PL&XH)