[SIZE="4"][COLOR="#a0522d"]
Vấn đáp
HỏI : Phải tu pháp gì chóng được giải thoát ?
Đáp: Chỉ có một môn đốn ngộ là chóng được giải thoát.
- Thế nào là đốn ngộ ?
- Đốn là chóng trừ vọng niệm, ngộ là ngộ không chỗ được.
- Từ cái gì mà tu ?
- Từ căn bổn mà tu
- Thế nào là từ căn bổn mà tu ?
- Tâm là căn bổn.
- Làm sao biết tâm là căn bổn ?
- Kinh Lăng Già nói “ Tâm sanh thì các pháp sanh, tâm diệt thì các pháp diệt”. Kinh Duy Ma nói “ Muốn được Tịnh-Độ phải tịnh tâm ấy , tùy tâm ấy tịnh là Phật độ tịnh”. Kinh Di Giáo nói “ Chỉ kềm tâm một chỗ , không việc gì chẳng xong”. Kinh nói “ Thánh nhơn cầu tâm chẳng cầu Phật, ngu nhơn cầu Phật chẳng cầu tâm, trí nhơn điều tâm chẳng điều thân, ngu nhơn điều thân chẳng điều tâm”. Kinh Phật Danh nói “ Tội từ tâm sanh lại từ tâm diệt”. Thế nên biết, tất cả thiện ác đều do tâm mình , do đó nói tâm là căn bổn”.
Nếu người cầu giải thoát trước phảI biết căn bổn. Nếu chẳng đạt được lý này luống uổng nhọc công. Từ nơi tướng bên ngoài mà cầu thật không thể được. Kinh Tiền Môn nói “ Từ nơi tướng bên ngoài mà cầu , dù trảI qua nhiều kiếp trọn không thể thành. Từ giác quán ( xét soi ) bên trong mà tu , bằng khoảng một niệm liền chứng Bồ-Đề
- Tu căn bổn phảI lấy pháp gì để tu ?
- Chỉ tọa thiền, thiền định liền được. Kinh Thiền Môn nói “ Cầu trí thánh của Phật cốt phảI thiền định. Nếu không thiền định thì niệm tưởng xao động , phá hoại căn lành kia”.
- Thế nào là thiền ? thế nào là định ?
- Vọng niệm chẳng sanh là thiền. Ngồi thấy bổn tánh là định. Bổn tánh là tâm vô sanh của ông vậy. Định là đối cảnh tâm không sanh, tám gió thổi chẳng động. Tám gió là : LỢI, HẠI, VINH , NHỤC, KHEN, CHÊ, KHỔ, VUI . Nếu người định được như thế , tuy là phàm phu mà liền vào vị Phật. Vì sao ? vì kinh Bồ-Tát giớI có nói “Chúng sanh thọ giới Phật liền vào ngôi vị Phật”. Người được như thế gọi là giải thoát, cũng gọi đến bờ kia , hơn lục độ, vượt tam giới , là Bồ-Tát đại lực, là bậc Tôn vô Lượng Lực, là đại trượng phu.
BÀI 2
Hỏi
- Tâm trụ chỗ nào là trụ ?
Đáp
- Tâm trụ chỗ không trụ là trụ.
- Thế nào là chỗ không trụ ?
- Chẳng trụ tất cả chỗ ấy là trụ chỗ không trụ.
- Thế nào là chẳng trụ tất cả chỗ?
- Chẳng trụ tất cả chỗ là : chẳng trụ nơi lành - dữ, có - không , trong – ngoài, chặng giữa , chẳng trụ không, chẳng trụ chẳng không, chẳng trụ định cũng chẳng trụ chẳng định. Chỉ cái chẳng trụ tất cả chỗ ấy là chỗ trụ. Người được như thế là tâm không trụ , tâm không trụ là tâm Phật.
- Tâm ấy giống vật gì ?
- Tâm ấy chẳng phải xanh, vàng, đỏ, trắngchẳng phải dài, ngắn, tới, lui chẳng nhơ chẳng sạch, chẳng sanh chẳng diệt , yên tịnh, thường lặng lẽ. Đó là hình tướng của bổn thân. Bổn thân tức thân Phật.
BÀI 3
Thân, tâm này lấy cái gì để thấy ? lấy mắt thấy, lấy tai, mũi , thân, tâm v v… để thấy chăng ?
- Cái thấy này không phải như các thứ đó .
- Đã không như các thứ thấy đó, là lấy cái gì thấy ?
- Là tự tánh thấy ! vì sao ? vì tự tánh xưa nay trong sạch , yên tịnh, không lặng. Chính trong cái thể không lặng đó hay sanh cái thấy này.
- Cái thể không lặng ấy còn không thể có, thì cái thấy này từ đâu mà có ?
- Ví như trong cái gương sáng tuy không có hình tượng , mà có thể thấy tất cả hình tượng . Vì sao ? vì gương sáng không tâm. Người học đạo nếu tâm không có chỗ nhiễm thì vọng tâm chẳng sanh, tâm ngã sở diệt , tự nhiên được không lặng. Vì không lặng hay sanh cái thấy này.
Kinh Pháp Cú có nói “ Trong cái cứu cánh không, rõ ràng dựng lập, ấy là thiện tri thức”.
Kinh Niết Bàn, trong phẩm Kim Cang thân nói “ không thể thấy mà thấy rõ ràng. Không có biết mà không chẳng biết” là thế nào ?
- Không thể thấy vì cái thấy của tự tánh không hình tướng, không thể có nên nói không thể thấy. Song cái thấy không thể được đó, thể nó yên tịnh lặng lẽ, không có tới lui , chẳng lìa dòng đời , mà dòng đời không lôi cuốn được nó, thản nhiên tự tại, tức là thấy rõ ràng .
Không có biết vì tự tánh không hình, vốn không phân biệt, nên nói Không có biết.
Không chẳng biết vì trong cái thể không phân biệt ấy có đầy đủ hằng sa diệu dụng. Nếu cần phân biệt tất cả thì không việc gì chẳng biết, nên nói Không chẳng biết.
Kệ Bát-Nhã nói “ Bát –Nhã không biết, không việc gì chẳng biết, Bát-Nhã không thấy, không chỗ nào chẳng thấy”.
BÀI 4
Kinh nói “ Chẳng thấy có, không là chơn giải thoát”. Thế nào là chẳng thấy có, không ?
- Khi chứng được tâm thanh tịnh gọi là có, trong đó chẳng sinh cái tưởng được tâm thanh tịnh, gọi là chẳng thấy có.
Được cái tưởng không sanh không trụ, mà không khởi tưởng được không sanh không trụ gọI là chẳng thấy không.
Kinh Lăng Nghiêm nói “ Biết thấy lập biết là gốc vô minh, biết thấy không thấy , đây là Niết Bàn, cũng gọI là giải thoát.
- Thế nào là không có chỗ thấy ?
- Nếu thấy kẻ nam, người nữ và tất cả màu sắc, hình tượng mà ở trong đó không khởi tâm yêu, ghét thì cùng không thấy chẳng khác , ấy là không có chỗ thấy.
- Khi đôi tất cả màu sắc hình tượng thì gọi là thấy. Khi chẳng đối trước màu sắc, hình tượng cũng gọI là thấy chăng ?
- Gọi thấy.
- Khi đối vật là có thấy, khi không đối vật làm sao có thấy ?
- Nay nói có thấy, không luận đối vật cùng không đối vật . Vì sao ? Vì tánh thấy thường hằng , khi có vật thì thấy vật, khi không vật thì thấy không . Thế nên biết vật tự có đi lại, tánh thấy không có đi lại , các căn (Tai mũi , lưỡI , thân …) cũng như vậy.
- Ngay khi thấy vật, trong cái thấy có vật chăng ?
- Trong cái thấy chẳng lập vật.
- Ngay khi thấy không vật, trong cái thấy có không vật chăng ?
- Trong cái thấy chẳng lập không vật.
- Khi có tiếng là có nghe, khi không tiếng lại được nghe chăng ?
- Cũng nghe
- Khi có tiếng là từ tiếng mà có nghe, khi không tiếng làm sao được nghe ?
- Nay nói nghe chẳng luận có tiếng, không tiếng. Vì sao ? Vì tánh nghe thường hằng . Khi có tiếng liền nghe, khi không tiếng cũng nghe.
- Người nghe như thế là ai ?
- Là tánh nghe của mình, cũng gọi là người biết nghe.
[/COLOR][/SIZE]
Trích từ : ĐỐN NGỘ NHẬP ĐẠO YẾU MÔN- HT Thích Thanh Từ